ศูนย์ส่งเสริมจริยธรรมการวิจัย

เมื่อวันที่ 3 กันยายน 2568 คณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในคนชุดกลาง มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับศูนย์ส่งเสริมจริยธรรมการวิจัย มหาวิทยาลัยมหิดล ได้จัดให้มีโครงการอบรม เรื่อง “ประเด็นจริยธรรมในงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ AI” ขึ้น ผ่านระบบออนไลน์ WebEx เพื่อให้นักวิจัยได้ตระหนักถึงความสำคัญในประเด็นจริยธรรมในงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ AI และเพื่อให้การปฏิบัติงานของคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในคน เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยได้รับเกียรติจาก อ. ดร.เจษฎา อานิล ผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายการศึกษา และหัวหน้าห้องปฏิบัติการเทคโนโลยีระบบประสาทและสมองกลอัจฉริยะ (MINT LAB) เป็นวิทยากรให้ความรู้ โดยมี รศ. ดร.เพ็ญจันทร์ ประดับมุข เชอร์เรอร์ ประธานคณะะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในคนชุดกลาง มหาวิทยาลัยมหิดล และทีมคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในคนชุดกลาง มหาวิทยาลัยมหิดลให้การต้อนรับ

ผู้เข้าร่วมการอบรมมีทั้ง Online และ Onsite ซึ่งเป็นคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในคนจาก 9 แห่ง อาจารย์ นักวิจัย ผู้ปฎิบัติงาน และนักศึกษาจากทุกส่วนงานเข้าร่วมอบรมจำนวนรวม 165 คน โดยประเด็นที่เป็นความท้าท้ายซึ่งท่านวิทยากรได้ชี้ให้เห็นในด้านจริยธรรมการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ AI มีดังนี้

1. ความซื่อสัตย์ (integrity) ทางวิชาการและการเป็นผู้แต่ง (Authorships): ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ท้าทายความเป็นต้นฉบับ (originality) การระบุผู้แต่ง และการลอกเลียนแบบ; ดังนั้นการเปิดเผยและการกำกับดูแลโดยมนุษย์จึงมีความสำคัญ

2. อคติ และความเป็นธรรม (bias and fairness): แบบจำลอง AI มีความเสี่ยงในการมีอคติ; ดังนั้นจำเป็นต้องมีการประเมินอย่างวิพากษ์และใช้ข้อมูลที่ป้อนเข้าและฝึกที่หลากหลาย

3. ข้อมูลที่บิดเบือนและคุณภาพงานวิจัย (Misinformation & Research Quality): มีความเสี่ยงต่อการสร้างข้อมูลที่ดูสมเหตุสมผลแต่ไม่เป็นจริง; ดังนี้นการประเมินตามหลักวิชาการแบบเปิดและการทบทวนโดยผู้ทรงคุณวุฒิอย่างโปร่งใสช่วยรักษาความน่าเชื่อถือ

4. ความเป็นส่วนตัวและการคุ้มครองข้อมูล (Privacy & Data Protection): การใช้ข้อมูลที่อ่อนไหวต้องเป็นไปตามกฎหมายความเป็นส่วนตัวและมาตรฐานทางจริยธรรม

5. ทรัพย์สินทางปัญญา: ความเป็นเจ้าของและการให้เครดิตแก่เนื้อหาที่สร้างโดย AI จำเป็นต้องมีแนวทางทางกฎหมายและเชิงสถาบันที่ชัดเจน